Στα «χαρακώματα» βρίσκονται η διοίκηση του ΟΛΠ και οι κατασκευαστικοί όμιλοι που προσέφυγαν ενάντια σε όρους της προκήρυξης του διαγωνισμού για το έργο επέκτασης του προβλήτα για την κρουαζιέρα, προϋπολογισμού της τάξεως των 135 εκατ. ευρώ. Αλλωστε, το διακύβευμα δεν είναι μόνο το έργο αυτό καθεαυτό, αλλά το κατά πόσον ένας φορέας που αναθέτει σύμβαση έργου, έχει δικαίωμα ή όχι να αποκλείει από τον διαγωνισμό εταιρείες που στο παρελθόν συμμετείχαν σε «καρτέλ» στρέβλωσης του ανταγωνισμού και συμμετείχαν στη διαδικασία διευθέτησης, αποδεχόμενες τις σχετικές κατηγορίες, με αντάλλαγμα επιεικότερο πρόστιμο αλλά και δικαίωμα διεκδίκησης και ανάληψης έργων, χωρίς να χρειαστεί να ληφθεί εκ μέρους τους κάποιο άλλο μέτρο.
Αρχικά λοιπόν, ο ΟΛΠ είχε ενσωματώσει στους όρους του διαγωνισμού για την κρουαζιέρα άρθρο με το οποίο μπορούσε να αποκλείσει εκ των προτέρων όποια εταιρεία είχε συμμετάσχει στο παρελθόν σε «καρτέλ», ή στη σχετική διαδικασία διευθέτησης. Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε «φωτογραφική» και οδήγησε στην προσφυγή των ενδιαφερόμενων εταιρειών ΤΕΡΝΑ και J&P Αβαξ στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), η οποία όμως με σχετική της απόφαση δήλωσε ότι ο ΟΛΠ έχει, ως ιδιωτικός φορέας, το δικαίωμα να ορίζει κατά το δοκούν τους όρους των διαγωνισμών που υλοποιεί. Ετσι, οι εταιρείες προσέφυγαν στο ΣτΕ, που με πρόσφατη απόφαση ασφαλιστικών μέτρων που εξέδωσε, «μπλόκαρε» τον διαγωνισμό και αποφάνθηκε ότι ο ΟΛΠ, ως διάδοχο σχήμα δημόσιου φορέα, οφείλει να τηρεί την ελληνική και κοινοτική νομοθεσία. Παρέπεμψε δε την υπόθεση στην Ολομέλεια.
Η κίνηση αυτή του ΣτΕ υποχρέωσε την ΑΕΠΠ σε έκδοση νέας απόφασης στο πνεύμα του ΣτΕ. Πρόκειται για την απόφαση υπ’αριθμόν 2/2019, με την οποία το ζήτημα επανεξετάζεται στο σύνολό του και εγείρει σοβαρά ζητήματα για τους εμπλεκόμενους, ή όσους επιθυμούν να προσφύγουν για το θέμα αυτό στο μέλλον, όπως επίσης και τον ίδιο τον ΟΛΠ. Συγκεκριμένα, με τη νεότερη αυτή απόφαση, η ΑΕΠΠ υποχρεώνει τον ΟΛΠ να απαλείψει το επίμαχο άρθρο το οποίο επέφερε ποινή αποκλεισμού σε όσες συμμετέχουσες εταιρείες είχαν στο παρελθόν συμμετάσχει σε πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού, χωρίς τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι έχουν προχωρήσει σε επαρκή μέτρα αυτοκάθαρσης.
Από την άλλη πλευρά όμως –και το σημείο αυτό έχει μεγάλο ενδιαφέρον– ο ΟΛΠ διατηρεί το δικαίωμα του εκ νέου αποκλεισμού των εταιρειών που, κατά την κρίση του, δεν έχουν λάβει επαρκή μέτρα αυτοκάθαρσης, όπως π.χ. η απομάκρυνση στελεχών που είχαν άμεση εμπλοκή στις σχετικές πρακτικές, ή η εφαρμογή δικλίδων ασφαλείας για την αποφυγή παρόμοιων πρακτικών στο μέλλον, όπως ορίζει τόσο η ελληνική όσο και η κοινοτική νομοθεσία. Παράλληλα, ουσιαστικά δίνεται το δικαίωμα σε μια ιδιωτική εταιρεία να αξιολογήσει μια άλλη ιδιωτική εταιρεία, σε ό,τι αφορά σειρά κανονιστικών μέτρων που έχει λάβει ή όχι, κάτι πρωτοφανές σε επίπεδο διαγωνιστικών διαδικασιών. Μια ακόμα «επιπλοκή» της απόφασης αυτής είναι ότι ο ΟΛΠ πλέον θα καλείται να τηρεί, στους διαγωνισμούς που πραγματοποιεί, την κείμενη νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις.
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με νομικούς κύκλους που βρίσκονται σε γνώση του ζητήματος, ενδεχομένως και το ΣτΕ να κρίνει στην Ολομέλεια ότι δεν συντρέχει λόγος εκδίκασης της υπόθεσης, μετά την πρόσφατη απόφαση της ΑΕΠΠ. Σε αυτήν όμως θίγονται και ζητήματα για την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία εξισώνει την αυτοκάθαρση των εμπλεκόμενων εταιρειών με τη συμμετοχή τους στη διαδικασία διευθέτησης. Σύμφωνα λοιπόν με την ΑΕΠΠ, οι κατασκευαστικές εταιρείες που κατέθεσαν τη σχετική προσφυγή, «αβάσιμα ισχυρίζονται ότι και μόνο η υπαγωγή σε διαδικασία διευθέτησης ακυρώνει τις διατάξεις περί αυτοκάθαρσης. Απεναντίας, ο οικονομικός φορέας (εταιρεία) οφείλει να αποδείξει με στοιχεία ότι κατά τη διαδικασία κατά την οποία υπήχθη σε διευθέτηση της υπόθεσης, πράγματι διευκρίνισε με ολοκληρωμένο τρόπο τα γεγονότα και τις περιστάσεις υπό τις οποίες υπέπεσε στην εις βάρος του αποδιδόμενη παράβαση, η δε αναθέτουσα αρχή (ΟΛΠ) να τα αξιολογήσει, χωρίς μάλιστα να δεσμεύεται από τις σχετικές αποφάσεις της αρμόδιας αρχής». Το ζήτημα είναι ότι αν ο ΟΛΠ επιλέξει να αποκλείσει εταιρείες, θεωρώντας ότι δεν έχουν πράξει τα δέοντα για την αυτοκάθαρσή τους, θα ακολουθήσουν –κατά πάσα βεβαιότητα– και νέες προσφυγές από τους θιγομένους…
