Πραγματοποιήθηκε χθες (5.2.2020) στο Ίδρυμα Ευγενίδου, η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, στη διάρκεια της οποίας ο Πρόεδρος κ. Θεόδωρος Βενιάμης, αναφέρθηκε λεπτομερώς στις εξελίξεις που σημειώθηκαν στην ποντοπόρο ναυτιλία τον περασμένο χρόνο, καθώς και στα πεπραγμένα του αντιπροσωπευτικού συλλογικού οργάνου του ελληνικού εφοπλισμού.
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας του Προέδρου κ. Θεόδωρου Βενιάμη:
«Κυρίες και Κύριοι,
Αγαπητοί μου συνάδελφοι, φίλες και φίλοι,
Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στη Φετινή Γενική Συνέλευση της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών στο οικείο περιβάλλον του Ιδρύματος Ευγενίδου, και θέλω να ευχαριστήσω τον συνάδελφο και φίλο Λεωνίδα για τη φιλοξενία του και εφέτος.
Να ευχηθώ σε όλους μας να έχουμε μια ευλογημένη χρονιά με προσωπικές και επαγγελματικές επιτυχίες και με καλές θάλασσες για τα πλοία μας και τους ναυτικούς μας.
Την χρονιά που πέρασε οι επιδόσεις της παγκόσμιας οικονομίας παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα με τον όγκο των διακινούμενων φορτίων παγκοσμίως να παρουσιάζει αύξηση μόλις 0,3%. Η καταγραφή αυτή της ισχνής εμπορικής επίδοσης οφείλεται, κυρίως, στα μέτρα προστατευτισμού, και ειδικότερα στην επιβολή δασμών από μεγάλες οικονομίες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και τα αντίμετρα που έλαβαν άλλες χώρες συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, αλλά και στη σημαντικά περιορισμένη παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Οι προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία τείνουν να είναι επισφαλείς λόγω της αβεβαιότητας που συνεχίζει να υφίσταται αναφορικά με τις προοπτικές για πολλές χώρες, αλλά και τη διαφαινόμενη επιβράδυνση στην οικονομία της Κίνας και των ΗΠΑ.
Οι επιπτώσεις επίσης στην ανάπτυξη του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου συνδέονται άμεσα με τη μετάβαση της οικονομίας της Κίνας, τις γεωπολιτικές αναταραχές στο Ιράν και στον κόλπο του Ορμούζ, καθώς και από άλλα εξίσου σημαντικά ζητήματα, όπως η χρήση των νέων αποθειωμένων ναυτιλιακών καυσίμων και τα μέτρα για την απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον άνθρακα. Ωστόσο, σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως αυτή της Κίνας για το Δρόμο του Μεταξιού, καθώς και νέες διμερείς και περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες, αποτελούν αναμφίβολα θετικές εξελίξεις, οι οποίες θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν τις υφιστάμενες πιέσεις που αντιμετωπίζει το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο.
Μέσα λοιπόν σε αυτό το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον, η ναυτιλία καλείται να υπερκεράσει τα εμπόδια και να ανταπεξέλθει στις ποικίλες προκλήσεις, έχοντας να αντιμετωπίσει ως επιπλέον επιβαρυντικό οικονομικό παράγοντα, και όχι μόνο, τις μεγάλες αυξήσεις στο κόστος των νέων καυσίμων που υποχρεούται να χρησιμοποιεί από 1/1/2020, καθώς επίσης και τους νέους κανόνες λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τις επιδράσεις αυτών στη χρηματοδότηση της ναυτιλιακής επιχείρησης.
Το 2020 ξεκίνησε με τη ναυλαγορά να δημιουργεί εκπλήξεις, δυσάρεστες για κάποιους και ευχάριστες για άλλους, με τους ναύλους στο ξηρό φορτίο να φθάνουν στο χαμηλότερο σημείο της τελευταίας τριετίας, ενώ αντίθετα στον κλάδο των δεξαμενοπλοίων να παρουσιάζουν εκρηκτική, πέρα από κάθε προσδοκία, άνοδο.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η ελληνόκτητη ναυτιλία, καλωσορίζει τη νέα δεκαετία διατηρώντας αλώβητα τα αριθμητικά και ποιοτικά στοιχεία της υπεροχής της, με περίπου 5.000 πλοία με μέσο όρο ηλικίας 9,17 έτη, χαμηλότερο από το μέσο όρο του παγκόσμιου στόλου, εκπροσωπώντας ποσοστό άνω του 20% dwt της παγκόσμιας χωρητικότητας και άνω του 54% της ευρωπαϊκής και με τις παραγγελίες νέων πλοίων να αγγίζουν το 10% της παγκόσμιας χωρητικότητας παραγγελιών.
Όσον αφορά την παρουσία της στην Ελλάδα, πρόσφατα στοιχεία που ανακοινώθηκαν πριν λίγες ημέρες από ανεξάρτητο μελετητικό οίκο επιβεβαιώνουν την πολυδιάστατη συνεισφορά της ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία.
Η ελληνική ναυτιλία, παρά την αβεβαιότητα και πίεση τόσων χρόνων, συνθήκες υπό τις οποίες υποχρεώθηκε να λειτουργεί και να επιχειρεί παρέμεινε στενά συνδεδεμένη με τον τόπο της συνδράμοντας στη ζητούμενη οικονομική σταθερότητα καθώς και στην αναπτυξιακή πορεία της πατρίδας μας.
Το Φεβρουάριο του 2019 η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα, με συντριπτική συμμετοχή σε αριθμό πλοίων και σε ποσοστά χωρητικότητας υπέγραψε, μετά τη λήξη του πρώτου, 5ετούς διάρκειας, Συνυποσχετικού, οικειοθελούς παροχής διπλού φόρου χωρητικότητας, Νέο Συνυποσχετικό αορίστου διάρκειας με την Πολιτεία και με αντικείμενο τη φορολογική μεταχείριση των ναυτιλιακών μερισμάτων, το οποίο κυρώθηκε στη συνέχεια από την Ελληνική Βουλή με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Όμως, το σπουδαιότερο γεγονός για τον κλάδο μας είναι ότι η ναυτιλία μας έχει κερδίσει σε επίπεδο Πολιτείας και κοινωνίας την αναμφισβήτητη αναγνώρισή της ως εθνικό κεφάλαιο, υπερκομματικού και άρα ενωτικού χαρακτήρα, με καθοριστική στρατηγική και οικονομική σημασία, διάκριση και ρόλος που αποδεικνύουν και την πολιτική ωριμότητα που έχει επικρατήσει στον τόπο μας.
Ο επόμενος στόχος τώρα λοιπόν, είναι να παραμείνει ανταγωνιστική και άρα βιώσιμη ώστε να συνεχίσει αλλά και να μεγιστοποιήσει τη συνεισφορά της στον τόπο. Και η συνεισφορά αυτή μπορεί να μεγιστοποιηθεί εάν η ναυτιλία παγιωθεί ως ένας από τους κεντρικούς πυλώνες όχι μόνο της εθνικής οικονομικής στρατηγικής αλλά και της εξωτερικής πολιτικής με έμφαση στη διπλωματία της ναυτιλίας, δεδομένου του γεγονότος ότι η ελληνική ναυτιλία αποτελεί αξιόπιστο συνεργάτη των μεγαλύτερων εμπορικών εταίρων ανά την υφήλιο.
Η ποντοπόρος ναυτιλία μας μπορεί να αποτελέσει αναπτυξιακό πόλο για την πατρίδα μας για τα επόμενα χρόνια, με προοπτικές ενίσχυσης της προστιθέμενης αξίας της οικονομίας εφόσον αναπτυχθεί ένα ευρύτερο ελκυστικό ανταγωνιστικά περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα. Επιπροσθέτως, εκ μέρους της Πολιτείας επείγει η λήψη μέτρων για την αναχαίτιση της διαρροής πλοίων από το ελληνικό νηολόγιο πριν η κατάσταση καταστεί μη αναστρέψιμη. Είναι θετικό ότι υπάρχει δεδηλωμένη ως προτεραιότητα της Ελληνικής Πολιτείας να καταστεί το ελληνικό νηολόγιο πάλι ανταγωνιστικό.
Όσον αφορά τώρα το ανθρώπινο δυναμικό της ναυτιλίας μας, το οποίο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της ποιοτικής υπεροχής αλλά και φορέα της ναυτικής τεχνογνωσίας, δεν σημειώθηκαν ουσιαστικές εξελίξεις.
Η ναυτική εκπαίδευση απαιτεί άμεση αναδιοργάνωση προκειμένου να μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής μας για την παραγωγή άρτια εκπαιδευμένων αξιωματικών. Εντός του 2019 υιοθετήθηκε μία καινοτομία, πρόταση που έθεσε και υποστήριξε η ΕΕΕ, στο νέο Κανονισμό Σπουδών των ΑΕΝ, σχετικά με τον χρόνο εκτέλεσης των δύο εκπαιδευτικών ταξιδιών των σπουδαστών, ώστε η πρακτική εξάσκηση να είναι πιο ουσιαστική για την επαγγελματική τους κατάρτιση καθώς και παραγωγική για τη διασύνδεσή τους με την αγορά εργασίας.
Ήδη διανύουμε το πρώτο εκπαιδευτικό έτος όπου ισχύει ο νέος Κανονισμός και πριν λίγες ημέρες δόθηκε λύση από τον Υπουργό Ναυτιλίας για την ομαλή μετάβαση από το παλαιό στο νέο σύστημα, με την αντιμετώπιση των πρακτικών προβλημάτων που εγείρονται στη μεταβατική αυτή περίοδο παράλληλης εφαρμογής των δύο προγραμμάτων σπουδών.
Τέλος, η θετική εξέλιξη της λειτουργίας του ΚΕΣΕΝ Θεσσαλονίκης, μια αναγγελία που παρέμενε ανενεργή για μεγάλο χρονικό διάστημα και εντέλει το καλοκαίρι του 2019 υλοποιήθηκε με παρέμβαση του τωρινού Υπουργού Ναυτιλίας και μετά τις συνεχείς πιέσεις της Ενώσεώς μας, που είχε χρηματοδοτήσει και την ανακατασκευή των υποδομών στην ΑΕΝ Μηχανιώνας, όπου στεγάζεται το νέο ΚΕΣΕΝ.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα μπορούσε, και το οφείλει στη ναυτική της παράδοση, να αποτελέσει κοιτίδα παραγωγής αξιωματικών υψηλής επαγγελματικής κατάρτισης, που θα καλύψουν τις ανάγκες όχι μόνο της ελληνόκτητης ναυτιλίας αλλά και ευρύτερα. Για να επιτευχθεί αυτό όμως πρέπει να διευρυνθούν οι πηγές παραγωγής αξιωματικών μέσω της αύξησης της δυναμικότητας των ναυτικών ακαδημιών αλλά και της παράλληλης λειτουργίας ιδιωτικών σχολών. Τέλος, η αξιοποίηση και η δυνατότητα σταδιοδρομίας, υπό προϋποθέσεις, των αποφοίτων των Επαγγελματικών Λυκείων Ναυτικής Κατεύθυνσης πρέπει να περιληφθεί ως πυλώνας στη νέα στρατηγική που απαιτείται για την αναδιάρθρωση του συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης.
Ο στόχος είναι ένας και κοινός για τη ναυτιλιακή κοινότητα και την Πολιτεία: η ναυτοσύνη να αναβιώσει στον τόπο μας και να αποτελέσει επαγγελματική διέξοδο για τους νέους που αντιμετωπίζουν την ανεργία και αναζητούν ευκαιρίες εργασίας και επαγγελματικής αποκατάστασης.
Θα επαναλάβω ότι για να υλοποιηθεί το όραμα αυτό χρειάζεται να ξεφύγουμε από τις συνδικαλιστικές αγκυλώσεις του παρελθόντος που δυστυχώς κρατούν σε ομηρία έναν ολόκληρο επαγγελματικό κλάδο και τον ωθούν στη συρρίκνωση ή και στον αφανισμό. Τα δεδομένα αποδεικνύουν περίτρανα ότι οι γνωστές ανεδαφικές πρακτικές του χθες δεν απέδωσαν και ούτε μπορούν να αποδώσουν οποιοδήποτε θετικό πρόσημο για την απασχόληση Ελλήνων στα πλοία, και μάλλον αυτό έχει γίνει πια αντιληπτό και στους ίδιους τους ναυτικούς μας, συνειδητοποιώντας το τέλμα που έχει επέλθει στον συνδικαλισμό τους.
Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήθελα να κάνω ειδική μνεία και στο δημιούργημα της Ένωσής μας, την «Συν-Ενωσις» και το αξιοσημείωτο έργο που υλοποιεί, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, αφήνοντας το δικό της αποτύπωμα κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης στον τόπο μας.
Μετά το πολυσχιδές ειδικό πρόγραμμα δράσεων για τη στήριξη των πυροπαθών της Αττικής, στο οποίο εντάσσεται και η επισκευή 3 ελικοπτέρων Super Puma, το τελευταίο διάστημα η ναυτιλιακή μας οικογένεια μπόρεσε να ανταποκριθεί άμεσα σε σημαντικά αιτήματα της ελληνικής Πολιτείας και κοινωνίας. Αναφέρομαι στη δωρεά των 10 ταχύπλοων σκαφών στο λιμενικό σώμα, με το οποίο θα καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες περιπολίας των ελληνικών θαλασσών καθώς και στην πρόσφατη ανάληψη ανακαίνισης των χώρων υγιεινής των δημόσιων νοσοκομείων της Αττικής και προμήθειας κλινοσκεπασμάτων για όλα τα νοσοκομεία της επικράτειας, συμπεριλαμβανομένων των αναγκών των ασθενοφόρων του ΕΚΑΒ.
Θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους ενισχύουν οικονομικά την «Συν-Ενωσις», δίνοντάς της τη δυνατότητα να υλοποιεί σημαντικές δράσεις κοινωνικής προσφοράς. Επίσης, να τονίσω ότι υπάρχουν πολλοί συνάδελφοί μας, και τους ευχαριστώ ιδιαιτέρως, που παρά το κοινωνικό έργο τους σε ατομικό επίπεδο, πρωτοστατούν και στο συλλογικό έργο της «Συν-Ενωσις», δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στην πρωτοβουλία μας για την ίδρυση συλλογικού οχήματος κοινωνικής προσφοράς της ναυτιλίας.
Βλέποντας λοιπόν το συνεχώς πιο έντονο και διακριτό αποτύπωμα της προσφοράς μας στην κοινωνία αισθανόμαστε όλοι ιδιαίτερα περήφανοι για τη συλλογική δράση και το έργο της «Συν-Ενωσις». Θεωρώ σημαντικό επίτευγμα για την ναυτιλιακή μας οικογένεια τη δημιουργία της «Συν-Ενωσις» καθώς και τη δυναμική πορεία που έχει διαγράψει έως σήμερα με τις δράσεις της, και σας καλώ όλους να συνεχίσουμε να την υποστηρίζουμε με θέρμη, ώστε να μπορέσουμε να την κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές, ως πρότυπο μηχανισμό κοινωνικής αλληλεγγύης και προσφοράς στον τόπο μας.
——-
Στο διεθνές επίπεδο τώρα, ιδιαίτερο βάρος δόθηκε σε δύο περιβαλλοντικά θέματα, ιδιαίτερης σπουδαιότητας και προτεραιότητας για την λειτουργία της ναυτιλίας. Πριν αναφερθώ αναλυτικά σε αυτά, θέλω να τονίσω ότι η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών συνέχισε να παρακολουθεί ενεργά όλα τα καίρια θέματα που απασχολούν τη ναυτιλία μας και να ενημερώνει αναλυτικά τα μέλη για τις σχετικές εξελίξεις προκειμένου να διευκολύνονται στην καθημερινή λειτουργία των πλοίων και των εταιρειών τους.
Στο σημείο αυτό επιβάλλεται μια ειδική αναφορά στο φαινόμενο της πειρατείας που δυστυχώς παρουσίασε έξαρση πλήττοντας και πλοία της ναυτιλιακής μας οικογένειας. Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών ένωσε τη φωνή της με την υπόλοιπη ναυτιλιακή κοινότητα ζητώντας άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση των διεθνών οργάνων για την αντιμετώπιση και καταστολή των περιστατικών πειρατείας σε εμπορικά πλοία στον Κόλπο της Γουϊνέας, προκειμένου πρωτίστως να προστατευθούν οι ναυτικοί μας καθώς και να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη διεξαγωγή του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου. Σε κάθε περίπτωση, το όλο θέμα δεν επιτρέπει αδράνεια και εφησυχασμό από καμία πλευρά αλλά εγρήγορση και συντονισμένη συνεργασία των Κρατών σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Και τώρα στα περιβαλλοντικά μας θέματα: Το 2019 ξεκίνησε και τελείωσε με τις έντονες διεργασίες προετοιμασίας της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας για τη μετάβαση από τις αρχές του 2020 στη νέα εποχή των ναυτιλιακών καυσίμων με περιεκτικότητα 0,5% σε θείο. Από την αρχή είχαμε να αντιμετωπίσουμε έναν ατελή Κανονισμό στον οποίο δεν είχε εφαρμοσθεί εκ μέρους του ΙΜΟ η ασφαλιστική δικλείδα της ουσιαστικής αξιολόγησης του επιχειρησιακού, τεχνικού και οικονομικού αντίκτυπου που θα είχε η εφαρμογή του.
Η ναυτιλία κλήθηκε να εφαρμόσει στα πλοία της έναν Κανονισμό χωρίς εχέγγυα ασφάλειας και ομαλής λειτουργίας, διότι άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς, όπως οι πετρελαϊκές εταιρείες, τα διυλιστήρια και οι προμηθευτές καυσίμων δεν ανταποκρίθηκαν εγκαίρως στις σχετικές υποχρεώσεις τους για παραγωγή και διάθεση στα πλοία ποιοτικών και ασφαλών νέων καυσίμων σε επαρκείς ποσότητες.
Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, βασιζόμενη στην τεχνογνωσία των μελών της που είναι hands-on operators, κινητοποίησε τους πάντες, περιλαμβανομένων των νηογνωμόνων, ασφαλιστών, κατασκευαστών κινητήρων και άλλων που ακολουθούσαν τακτική αδράνειας, ζητώντας από τους αρμόδιους φορείς ανάληψη του μεριδίου ευθύνης και εγγυήσεις για την ετοιμότητα του μηχανισμού να εφαρμόσει με επιτυχία τον νέο Κανονισμό.
Στις συχνές συναντήσεις που είχα κατά τη διάρκεια του έτους τόσο με τον Γενικό Γραμματέα του ΙΜΟ, Kitack Lim, όσο και με την πρώην Επίτροπο Μεταφορών Violeta Bulc, οι ανησυχίες μας έγιναν πλήρως κατανοητές και σεβαστές. Ως επακόλουθο αποτέλεσμα επιτύχαμε με την πίεση και τη δημόσια κριτική που ασκήσαμε να έχουμε τουλάχιστον στη διάθεσή μας κάποια χρήσιμα εργαλεία για την ομαλότερη προσαρμογή στο νέο Κανονισμό. Επιπροσθέτως, ο ΙΜΟ αναγνώρισε τα σαφή θέματα ασφαλείας που εγείρονται από τα νέα καύσιμα, καθώς και αυτών που προέρχονται από ανάμειξη, εντάσσοντας την περαιτέρω εξέτασή τους στο πρόγραμμα των αρμοδίων Επιτροπών του.
Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρούμε με ενδιαφέρον ότι νέες επιστημονικές μελέτες έρχονται στο προσκήνιο, που εγείρουν ερωτήματα και για την περιβαλλοντική απόδοση των νέων καυσίμων. Αναφέρομαι σε πρόσφατη μελέτη της Γερμανικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος που υπεβλήθη προσφάτως από τη Γερμανία και τη Φιλανδία στον ΙΜΟ και καταδεικνύει αυξημένες εκπομπές αιθάλης (Black Carbon) από τη χρήση νέων αποθειωμένων καυσίμων που προκύπτουν μετά από ανάμειξη (blended fuels), προκαλώντας νέο γύρο αμφισβητήσεων.
Βρισκόμαστε λίγες μόνο ημέρες μετά την εφαρμογή του νέου Κανονισμού και είναι πρόωρο να εξάγουμε ασφαλή αποτελέσματα για τα ακριβή προβλήματα που παρουσιάζονται με τα νέα καύσιμα και τις τυχόν επιπτώσεις τους στις μηχανές. Για το λόγο αυτό, έχουμε ζητήσει από όλα τα μέλη μας να κρατούν ενήμερη τη Γραμματεία της Ενώσεως για περιστατικά που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες τους με την προμήθεια και χρήση των νέων καυσίμων.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Σαν εθνική εφοπλιστική Ένωση που εκπροσωπεί θεσμικά την πρώτη παγκοσμίως ναυτιλία, είχαμε την υποχρέωση να κρούσουμε τoν κώδωνα του κινδύνου και νομίζω ότι καταφέραμε με την υπεύθυνη στάση μας να συνδράμουμε καθοριστικά στην απόφαση του ΙΜΟ για τη λήψη μέτρων και μηχανισμών αντιμετώπισης των αναμενόμενων προβλημάτων από την εφαρμογή του νέου Κανονισμού.
Αυτή τη στιγμή η ναυτιλία λειτουργεί με δύο ταχύτητες, ένα γεγονός που στρεβλώνει τον υγιή ανταγωνισμό στον κλάδο μας και οφείλεται αποκλειστικά στην κακοτεχνία του Κανονισμού, ο οποίος επέτρεψε την εγκατάσταση των scrubbers ως εξαίρεση στον κανόνα για χρήση αποθειωμένων ναυτιλιακών καυσίμων, μία μέθοδο που η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών και η Ελλάδα είχαν ήδη κατά τις σχετικές διεργασίες του ΙΜΟ το 2008 καταγγείλει ως λανθασμένη.
Επαναλαμβάνω ότι όσοι συνάδελφοι επέλεξαν τη μέθοδο εγκατάστασης scrubbers επί των πλοίων, αμιγώς εμπορική απόφασή τους, ήταν και είναι καθόλα νόμιμοι. Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών και εγώ προσωπικά ως Πρόεδρος αυτής, ποτέ δεν στραφήκαμε εναντίον της εμπορικής τους επιλογής, αλλά σε κάθε περίπτωση είχαμε το θεσμικό καθήκον να προασπίσουμε τα συμφέροντα της συντριπτικής πλειονότητας των συναδέλφων μας που δεν έχουν τοποθετήσει scrubbers στα πλοία τους και που καλούνταν να αντιμετωπίσουν τους αστάθμητους παράγοντες του νέου Κανονισμού δηλαδή, τη μη επαρκή διαθεσιμότητα ανά τον κόσμο ασφαλών και ποιοτικών νέων καυσίμων.
Σε κάθε περίπτωση, ο ΙΜΟ έχει λάβει την απόφαση να επανεξετάσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των scrubbers, ζητώντας εμπεριστατωμένες μελέτες επί του θέματος, εξέλιξη που δεν θίγει τους λεγόμενους early movers, αλλά είναι αναγκαία σε κάθε περίπτωση για να υπάρξει όσο το δυνατόν συντομότερα νομική βεβαιότητα στη ναυτιλιακή βιομηχανία. Η ειρωνεία εδώ έγκειται στο γεγονός ότι η πρόταση επανεξέτασης προήλθε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα 28 Κράτη Μέλη της ως διορθωτική κίνηση στις αστοχίες της διεθνούς νομοθεσίας του ΙΜΟ και επιζητώντας να υπάρξει μια οριζόντια αντιμετώπιση του θέματος σε διεθνές επίπεδο, δεδομένου ότι αρκετά κράτη ανά τον κόσμο υιοθετούν μονομερή μέτρα και περιορισμούς.
Το δεύτερο μεγάλο θέμα που μας απασχόλησε τον προηγούμενο χρόνο κυριαρχώντας στη ναυτιλιακή agenda σε όλα τα fora, είναι η λήψη μέτρων για τη μείωση των ατμοσφαιρικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τη ναυτιλία προς επίτευξη των στόχων που έχουν συμφωνηθεί στη σχετική Αρχική Στρατηγική του ΙΜΟ.
Απώτερος στόχος μας πρέπει να είναι η πλήρης απεξάρτηση της ναυτιλίας από τα ορυκτά καύσιμα. Έως την επίτευξη αυτού του μακροπρόθεσμου στόχου, η ναυτιλία καλείται κατ’ αρχήν να ανταποκριθεί άμεσα στην επιτακτική ανάγκη λήψης βραχυπρόθεσμων μέτρων, που θα αποδεικνύουν την αξιοπιστία και υπευθυνότητα του κλάδου μας.
Ο ελληνικός εφοπλισμός, πάντοτε με τεκμηριωμένες προτάσεις, βασιζόμενες στην συσσωρευμένη τεχνογνωσία και εμπειρία, συμμετείχε ενεργά στα διεθνή τεκταινόμενα και δήλωσε παρών, πρωτοστατώντας στις κρίσιμες συνεδριάσεις που έλαβαν χώρα στον ΙΜΟ για την υιοθέτηση ρεαλιστικών και αποτελεσματικών βραχυπρόθεσμων μέτρων, στοχεύοντας σε μια ολιστική προσέγγιση όλων των παραμέτρων.
Κέντρο βάρους των προτάσεων που υποστηρίζει η Ελλάδα ήταν τα προτεινόμενα μέτρα να προσιδιάζουν και στο επιχειρηματικό μοντέλο και τις ανάγκες της tramp ναυτιλίας, καθώς και να λαμβάνουν υπόψη τους την ανάγκη εξισορρόπησης των σχέσεων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, δηλαδή, πλοιοκτητών και ναυλωτών.
Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν ήταν εύκολη η εξίσωση να διαμορφωθεί μια πρόταση που θα ικανοποιούσε όλα τα μέλη μας, δεδομένου ότι η κάθε εταιρεία λειτουργεί με βάση τα χαρακτηριστικά του στόλου που διαχειρίζεται.
Στην πορεία των διαπραγματεύσεων και ερμηνεύοντας εγκαίρως τις ενδείξεις και τα ποσοστά επιτυχίας των διαφόρων προσεγγίσεων που αναπτύχθηκαν στον ΙΜΟ, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών υποστήριξε πλήρως την πρόταση που κατέθεσε η χώρα μας για την αναλογική μείωση της μέγιστης προωστήριας δύναμης των πλοίων ως άμεσα αποτελεσματικό βραχυπρόθεσμο μέτρο. Η πρόταση αυτή επέτρεψε στη χώρα μας να περάσει στο δεύτερο γύρο συζητήσεων και να περιληφθεί στην στενή ομάδα Κρατών Μελών που καλούνται έως την προσεχή σύνοδο της Επιτροπής Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος του ΙΜΟ (της ΜEPC) τον Μάρτιο του 2020 να διαμορφώσουν μια συμβιβαστική, ευρείας απήχησης και αποδοχής πρόταση. Δεν θα ήθελα να υπεισέρθω σε τεχνικές λεπτομέρειες, αλλά θα τονίσω ότι θεωρώ μεγάλη επιτυχία να είμαστε στο κέντρο των εξελίξεων, με διαπραγματευτική δύναμη και κύρος που αντλήσαμε από την τεκμηριωμένη αρχική πρόταση που υποβάλαμε. Είναι γεγονός ότι αν θέλουμε να είμαστε ενεργοί στις εξελίξεις, πρέπει να ανταποκρινόμαστε με ευελιξία στις τάσεις που αναπτύσσονται. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι το Διοικητικό μας Συμβούλιο έχει τον δύσκολο ρόλο να επικροτεί και να δίνει πράσινο φως σε προσεγγίσεις που ικανοποιούν την πλειονότητα των μελών της ναυτιλιακής οικογένειας και με γνώμονα πάντοτε το όφελος του συνόλου. Στο πλαίσιο αυτό χθες το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενώσεώς μας συμφώνησε να προσυπογραφεί από τη χώρα μας η σχετική συμβιβαστική πρόταση που προέκυψε μετά από πολλές διαβουλεύσεις, και έχει αποκτήσει ιδιαίτερη δυναμική, βάσει της οποίας προβλέπεται η θέσπιση ανώτατου ορίου μέγιστης ιπποδύναμης των πλοίων ανάλογα με το επίπεδο της ενεργειακής τους απόδοσης.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες μου στο συνάδελφο Δημήτρη Φαφαλιό που, ως Πρόεδρος της Επιτροπής Ασφάλειας Ναυσιπλοΐας και Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος της ΕΕΕ, κλήθηκε κατά τη διάρκεια του 2019, και συνεχίζει, να εναρμονίσει διαφορετικές προσεγγίσεις ώστε η Ελλάδα να είναι παρούσα στις εξελίξεις και όχι έρμαιο αυτών, παραμένοντας σιωπηλή λόγω αδυναμίας συγκερασμού διαφορετικών θέσεων, που είναι απολύτως λογικό να υπάρχουν σε μια τόσο μεγάλη οικογένεια.
Στο ίδιο πλαίσιο, η ΕΕΕ συμμετείχε ενεργά στις διεργασίες του ICS (του Διεθνούς Ναυτικού Επιμελητηρίου) που οδήγησαν στη διαμόρφωση κοινής πρότασης από τη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα για τη δημιουργία του πρώτου συμμετοχικού ναυτιλιακού Ταμείου Έρευνας και Ανάπτυξης. Η πρόταση έρχεται να γεφυρώσει ένα υφιστάμενο σημαντικό τεχνολογικό κενό και να δράσει καταλυτικά προς την κατεύθυνση απεξάρτησης της ναυτιλίας από τον άνθρακα, όπου η οριστική λύση έγκειται στην καινοτομία σε εναλλακτικά και μη ορυκτά καύσιμα. Η πρόταση αυτή ανακοινώθηκε λίγες ημέρες μετά την παρουσίαση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Πράσινης Συμφωνίας (EU Green Deal) για μια Ευρώπη απαλλαγμένη από τον άνθρακα.
Η ναυτιλία μας καλείται να αντιμετωπίσει τις έντονες πιέσεις στην Ευρώπη για την εισαγωγή της ναυτιλίας στο Σύστημα Εμπορίας Ρύπων, πρόταση που σύσσωμη η ναυτιλιακή κοινότητα αντικρούει ως μη προσήκουσα στη φύση της ναυτιλιακής δραστηριότητας και ανειλικρινής, αφού στηρίζεται στην αρχή ότι όποιος πληρώνει μπορεί να συνεχίσει να ρυπαίνει, καθώς και να προασπισθεί τον πρωτεύοντα ρόλο του ΙΜΟ να ρυθμίζει τους διεθνείς κανόνες λειτουργίας της, χωρίς στρεβλώσεις και ανεδαφικές προσεγγίσεις που αποσκοπούν μόνο σε πολιτικές σκοπιμότητες. Ευελπιστούμε λοιπόν ότι στην προσεχή σύνοδο της Επιτροπής Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος (MEPC) του ΙΜΟ τον Μάρτιο του 2020, θα έχουμε θετικές εξελίξεις που θα αναχαιτίσουν τις όποιες ευρωπαϊκές επιδιώξεις.
Είναι λοιπόν φανερό ότι η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών συνέχισε τον προηγούμενο χρόνο να βρίσκεται στο κέντρο των εξελίξεων και να προωθεί τις θέσεις του ελληνικού εφοπλισμού είτε μόνη της είτε επιδιώκοντας συμμαχίες με φίλιες εφοπλιστικές χώρες και ομάδες Κρατών με ομοειδή συμφέροντα. Και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι το κύρος των θέσεων του ελληνικού εφοπλισμού έχει αναγνωρισθεί πλήρως και από εφοπλιστικές Ενώσεις, με αντίθετα συμφέροντα και προσεγγίσεις, οδηγώντας στην ανάπτυξη ενός γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου και ανεύρεσης κοινών σημείων επικοινωνίας, αν όχι ταύτισης, των θέσεών μας σε θέματα υψηλής προτεραιότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να αναφερθώ στις τακτικές συναντήσεις της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών με εφοπλιστικές Ενώσεις των νοτίων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, μια πρωτοβουλία δική μας που στοχεύει στην ανάπτυξη κοινών θέσεων και στρατηγικής προώθησης αυτών, καθώς και στις επισκέψεις μας και συναντήσεις με τις Ενώσεις Νορβηγών και Δανών Εφοπλιστών, που είχαν ως αποτέλεσμα να υπάρξει μια εμφανής πρόοδος και προσέγγιση των απόψεων των δύο πλευρών σε σειρά θεμάτων, που έως πρόσφατα, βρίσκονταν σε πλήρη αντιδιαστολή. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση δεδομένου ότι έχει αναπτυχθεί μια σχέση αλληλοσεβασμού με τους εταίρους μας, ιδιαιτέρως επωφελής.
Επίσης, σημαντική ήταν η επίσκεψή μας και η συνάντηση με την Ένωση Εφοπλιστών του Χονγκ Κονγκ, που επισφράγισε τον ανοικτό και γόνιμο διάλογο και την σύγκλιση ιδεών που έχουμε με τους Ασιάτες συναδέλφους μας σε όλα τα επίκαιρα περιβαλλοντικά και λειτουργικά ζητήματα της ναυτιλίας. Ιδιαίτερη απήχηση βρήκαν οι θέσεις μας και στη συνάντηση με ναυτιλιακούς αξιωματούχους στη Σιγκαπούρη αλλά και σε συνάντηση με το Asian Shipowners’ Forum, στην προσπάθεια της Ενώσεως να ενισχύσει τον διάλογο με τους Ασιάτες εταίρους μας.
Είναι πασιφανές ότι η agenda των ναυτιλιακών θεμάτων έχει διευρυνθεί, οι προκλήσεις που ανακύπτουν είναι συχνές και πολυποίκιλες και η παρακολούθηση όλων των εξελίξεων στα κέντρα λήψεων αποφάσεων που αφορούν τη ναυτιλία, είτε είναι οι Βρυξέλλες είτε είναι το Λονδίνο και όχι μόνο, απαιτεί εγρήγορση, προγραμματισμό και διαμόρφωση στρατηγικών και διπλωματικών ελιγμών. Με την ενεργή συμμετοχή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και την υποστήριξη της Γραμματείας μας, καθώς και των συνεργατών μας στις Βρυξέλλες, όπου διατηρούμε και γραφείο, και στην Ουάσινγκτον, προσπαθούμε να προβάλλουμε τις θέσεις μας, διεκδικώντας δικαιωματικά, λόγω της αριθμητικής αλλά και ποιοτικής δύναμης της ελληνόκτητης ναυτιλίας, ενεργό ρόλο στις εξελίξεις. Διαφορετικά, αφήνουμε χώρο σε τρίτα πρόσωπα και μη θεσμοθετημένα διεθνή fora, που σε κάθε περίπτωση δεν νομιμοποιούνται, να εκφέρουν ανεύθυνες γνώμες και προτάσεις για τη λειτουργία της δικής μας βιομηχανίας, ρισκάροντας τη βιωσιμότητα και το μέλλον αυτής.
Έχοντας ολοκληρώσει με την παράθεση των σημαντικότερων εξελίξεων και γεγονότων της προηγούμενης χρονιάς, θέλω για άλλη μια φορά από το βήμα αυτό να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους τους συναδέλφους μου στο Προεδρείο και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης για την αμέριστη υποστήριξή τους στα κρίσιμα θέματα που κληθήκαμε να διαχειριστούμε και να εκφράσω ιδιαίτερες ευχαριστίες σε όσους συναδέλφους έχουν επιφορτισθεί με επιπλέον καθήκοντα, είτε αναλαμβάνοντας Προεδρίες σημαντικών Επιτροπών της Ένωσής μας είτε και συμβάλλοντας καθοριστικά στο έργο της Ένωσής μας με την άξια εκπροσώπηση των ελληνικών συμφερόντων στους διεθνείς ναυτιλιακούς οργανισμούς και fora. Επίσης, ευχαριστίες στους συναδέλφους Χάρη Φαφαλιό, Γιώργο Πατέρα και Γιώργο Γράτσο, Προέδρους αντίστοιχα του Greek Shipping Cooperation Committee, του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και της Helmepa, για την εξαίρετη συνεργασία που είχαμε, όπου και όποτε χρειάσθηκε.
Τέλος, θα ήταν παράλειψή μου να μην εκφράσω δημοσίως τις ευχαριστίες μου στο προσωπικό της Ένωσης, στην διεύθυνση και στη νομική υπηρεσία μας, για τον ζήλο και τον επαγγελματισμό που επιδεικνύουν καθημερινά, ανταποκρινόμενοι πλήρως στις προκλήσεις και απαιτήσεις των τελευταίων καιρών.
Ευχαριστίες και στους Μουρ Στήβενς για την εξαίρετη συνεργασία και την άρτια παροχή λογιστικών και ελεγκτικών υπηρεσιών στην Ένωσή μας για περισσότερο από 4 δεκαετίες.
Όμως, όπως προανέφερα, αναπόσπαστο κομμάτι της ναυτιλιακής μας οικογένειας είναι και οι ναυτικοί μας, τα πρόσωπα στα οποία εμπιστευόμαστε την τύχη των πλοίων μας και στις ικανότητες των οποίων επαφίεται η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας αλλά και της ίδιας τους της ζωής. Σε όλους αυτούς λοιπόν, τους στενούς συνεργάτες μας εκφράζω ευχαριστίες για τις υπηρεσίες τους και τους εύχομαι να ταξιδεύουν πάντοτε με καλοσύνες στις θάλασσες, και ούριους ανέμους.
Αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητές φίλες και φίλοι,
Όλα όσα παρέθεσα αποδεικνύουν για άλλη μια φορά τη σοφία αλλά και την αλήθεια του ρητού «η ισχύς εν τη ενώσει», και στην περίπτωσή μας κυριολεκτούμε. Η Ένωσή μας προασπίζεται με δυναμισμό τα συμφέροντα του κλάδου μας και επιτυγχάνει τα μέγιστα, αντλώντας τη δύναμή της, το κύρος της και την πειθώ της από το μεγαλείο της ναυτιλίας των Ελλήνων.
Θέλω να προσκαλέσω λοιπόν όλους τους συναδέλφους να ενισχύσουν τη συμμετοχή τους στην Ένωσή μας με την εγγραφή περισσότερων πλοίων τους, ώστε να μας δώσουν και πρακτικά αλλά κυρίως ηθικά περισσότερη δύναμη για να συνεχίσουμε το έργο μας.
Η διατήρηση των κεκτημένων του κλάδου και η προάσπιση της ανταγωνιστικότητας των ελληνόκτητων πλοίων έναντι του σκληρού διεθνούς ανταγωνισμού είναι η μεγαλύτερη πρόκληση αλλά και το ύψιστο καθήκον για όλους εμάς τους εκλεγμένους να υπηρετούμε τα κοινά.
Έχοντας την αμέριστη υποστήριξή σας, συνεχίζουμε με συνέπεια το έργο που μας έχετε εμπιστευτεί, δεδομένου ότι λόγω της δυναμικότητας του τομέα και της διεθνούς φύσης της ναυτιλιακής δραστηριότητας, οι προκλήσεις είναι συνεχείς, απόρροια των διεθνών γεωπολιτικών και οικονομικών εξελίξεων.
Και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η Ένωση, το «σπίτι» της ναυτιλιακής μας οικογένειας, με την εξωστρέφεια και τη δυναμική που έχει αναπτύξει, είναι και θα παραμείνει στη διάθεση των μελών της, του συνόλου αλλά και καθενός ξεχωριστά, προστατευτική και υποστηρικτική, για τα μεγάλα, αλλά και μικρά θέματα της ναυτιλίας των Ελλήνων.
Σας ευχαριστώ.»
