Δίχως τέλος είναι οι περιπέτειες που αντιμετωπίζουν οι ναυτιλιακές εταιρείες με τους περιβαλλοντικούς κανόνες κυρίως για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν.
Μεγάλο θέμα έχει προκύψει στην διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα με τα open loop scrubbers, δηλαδή τα συστήματα καθαρισμού που υγροποιούν τα καυσαέρια και τα ρίχνουν στη θάλασσα, σε αντίθεση με τα κλειστού τύπου scrubbers που τα αποθηκεύουν εν πλω αλλά θα πρέπει να τα αποθέτουν σε ειδικούς χώρους αποβλήτων στην ξηρά.
Όπως ορίζει η νομοθεσία Marpol Annex VI του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού ΙΜΟ από την 1η Ιανουαρίου του 2020 είτε τα πλοία καίνε eco καύσιμα έως 0,5 σε περιεκτικότητα θείου είτε βάζουν “καταλύτες” δηλαδή scrubbers.
Μία μετά την άλλη χώρες, παίρνουν πρωτοβουλία και απαγορεύουν τη χρήση open loop scrubbers σε πλοία που καταπλέουν στα λιμάνια τους ενώ ο ΙΜΟ δεν έχει θέσει τέτοιον περιορισμό.
Τα open-loop scrubbers αντιπροσωπεύουν, παγκοσμίως, την πλειοψηφία των scrubbers. Με βάση τα στοιχεία του νορβηγικού νηογνώμονα DNV GL, 3.754 scrubbers του τύπου αυτού έχουν εγκατασταθεί σε πλοία αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 70% του συνολικού αριθμού των scrubbers.
To 2020 οι παραγγελίες για τοποθέτηση scrubbers είναι 4.341, το 2021 4.489, το 2022 4.502 και το 2023 4.504
Οι οικονομικές καραμπόλες είναι πολλές αφού η εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος ξεπερνάει τα τρία εκατομμύρια δολάρια ενώ πλοία θα χάσουν σημαντικά ναύλα. Αν θέλουν να δραστηριοποιούνται στα “απογορευμένα” για open loop scrubber νερά, τότε θα πρέπει να απενεργοποιούν το σύστημα και στη θέση του να καίνε τα νέα οικολογικά καύσιμα με περιεκτικότητα σε θείο έως 0,5% αντί εκείνων που χρησιμοποιούν και έχουν περιεκτικότητα έως 3,5% και είναι φθηνότερα.
Η Σαουδική Αραβία είναι το πιο πρόσφατο κράτος που απαγόρευσε τα open-loop scrubbers στα λιμάνια και τα χωρικά της ύδατα, διευρύνοντας τον κατάλογο των κρατών που έχουν απαγορεύσει το συγκεκριμένο σύστημα καθαρισμού των καυσαερίων πλοίων.
Με εγκύκλιό της η λιμενική αρχή της Σαουδικής Αραβίας απαγορεύει τα open-loop scrubbers μέχρι η κυβέρνηση να εκδώσει ένα περιβαλλοντικό πρότυπο για τις απορρίψεις νερού των εν λόγω συσκευών. Οι χώρες που απαγορεύουν έως και σήμερα τη χρήση open loop scrubbers σε πλοία που καταπλέουν στα νερά τους είναι:
- Κίνα
- Σιγκαπούρη στο πλαίσιο των ορίων των λιμανιών
- Μαλαισία
- Πακιστάν στα λιμάνια του
- Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στα λιμάνια Φουτζέιρα και Αμπου Ντάμπι
- Μπαχρέιν στα λιμάνια
- Αίγυπτος στη Διώρυγα του Σουέζ
- Γιβραλτάρ
- Ισπανία στο λιμάνι Αλχεθίρας
- Πορτογαλία
- Γαλλία σε ορισμένα λιμάνια
- Βέλγιο
- Ιρλανδία στα λιμάνια Κορκ. Δουβλίνο και Γουότερφορντ
- Σκωτία για τα λιμάνια Forth και Tay
- Νορβηγία στα φιόρδ
- Σουηδία στο λιμάνι Brofjorden
- Γερμανία για τα εσωτερικά της νερά
- Λιθουανία
- Βερμούδες
- Παναμάς -Διώρυγα
- ΗΠΑ
Έλληνες και ξένοι επιστήμονες έχουν ταχθεί υπέρ των κλειστού τύπου scrubbers και εξηγούν:
«Πρέπει να είναι οπωσδήποτε κλειστού τύπου -για να μην ρίχνουν στη θάλασσα το προϊόν που προκύπτει από το φιλτράρισμα- και να μπορούν να έχουν συνολική δέσμευση του θείου επάνω από το 99,3%, ούτως ώστε να χρησιμοποιείται ένα μόνο καύσιμο το heavy fuel που έχει αποδείξει την αξιοπιστία του δεκαετίες, για όλες τις περιοχές του κόσμου μηδεμιάς εξαιρουμένης και με την μικρότερη τιμή ανά τόνο αλλά και με άλλα πολλά προτερήματα που έχει» και αναφερόμενοι στα ανοικτού τύπου συστήματα είναι ξεκάθαροι:
«Όσον αφορά τα ανοικτού τύπου scrubbers είναι μεγαλύτερη προσβολή στη ανθρώπινη νοημοσύνη, Μετατρέπουν τους αέριους ρύπους σε υγρούς ρύπους και με τον νόμο. Πρέπει άμεσα να απαγορευτούν.»
Υπάρχουν ειδικές μελέτες που τονίζουν μετ’ επιτάσεως ότι τα scrubbers ανοικτού τύπου συγκεντρώνουν και απορρίπτουν στη θάλασσα το θείο και μολύνουν τα νερά. Άλλες μελέτες ισχυρίζονται ότι οι φόβοι αυτοί είναι υπερβολικοί.
- Μηνάς Τσαμόπουλος
