Πρόκειται για τον συχνότερο επισκέπτη στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, που ειδικά από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Μάιο, γίνεται η αιτία να αποκτά η ατμόσφαιρα ένα πορτοκαλί χρώμα, δημιουργώντας αρκετές φορές ένα αίσθημα δυσφορίας στους ανθρώπους, ειδικά σε όσους ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα εναιώρημα ορυκτών που προέρχονται από το έδαφος, το οποίο αποτελείται από διάφορα οξείδια και ανθρακικά αλατα που είναι μέρος του φλοιού της Γης. Κάποια από αυτά είναι :
1. Διοξείδιο του πυριτίου
2. Οξείδιο του αργιλίου
3. Οξείδιο του σιδήρου
4. Οξείδιο του ασβεστίου
5. Ανθρακικό ασβέστιο
6. Ανθρακικό μαγνήσιο κ.α
Πρόσφατες ωστόσο έρευνες έδειξαν ότι πλέον η αφρικανική σκόνη αποτελείται κι από μόλυβδο, ψευδάργυρο, χρώμιο, βανάδιο, αρσενικό και νικέλιο, όπου η περιεκτικότητά τους ήταν πολλή μεγαλύτερη από αυτή που θα περίμεναν οι επιστήμονες, γεγονός που την κατέστησε ακόμα πιο επιβαρυντική για τον ανθρώπινο οργανισμό. Παρότι η κύρια πηγή αυτής της σκόνης είναι η έρημος Σαχάρα, οι ανθρώπινες δραστηριότητες οδηγούν στο 30% του εναέριου φορτίου σκόνης στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, δεν είναι ένα φαινόμενο που απαντάται αποκλειστικά στη λεκάνη της Μεσογείου, καθώς η ροή των ανέμων δύναται να την μεταφέρουν στη θάλασσα της Καραϊβικής, στη Βόρεια, Κεντρική και Νότια Αμερική έως και στο σύνολο της Γηραιάς Ηπείρου, ενώ στην Ανατολική Ασία καθώς και στην Βορειοδυτική Αμερική η έρημος Gobi είναι η κύρια αιτία μεταφοράς αυτής της σκόνης στην ατμόσφαιρα.
Οι παγκόσμιες εκπομπές της συγκεκριμένης σκόνης που στην αγγλική έχει την ονομασία mineral dust ( μεταλλική σκόνη ), εκτιμάται ότι είναι από 60 έως 200 εκατομμύρια τόνους ετησίως, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος αποδίδεται στις ερήμους. Η σκόνη λοιπόν της Σαχάρας κατά διαστήματα μπορεί να ανυψωθεί μέσω μεταφοράς σε θερμές περιοχές της ερήμου, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να φτάσει σε πολύ μεγάλα υψόμετρα. Από εκεί μπορεί να μεταφερθεί παγκοσμίως μέσω των ανέμων, καλύπτοντας αποστάσεις χιλιάδων χιλιομέτρων. Όταν καταλήξει εκτός ερήμου, δημιουργεί ένα θολό τοπίο στην ατμόσφαιρα των περιοχών που επηρεάζει κι αν αυτές οι συγκεντρώσεις σκόνης είναι αρκετά μεγάλες, πέρα από το γεγονός ότι μπορεί να περιορίσουν την ορατότητα, μπορεί επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στους ανθρώπους κυρίως στο αναπνευστικό σύστημα, καθώς συνήθως συνδυάζεται ταυτόχρονα με ξηρές και θερμές καιρικές συνθήκες.
Κι όμως είναι απαραίτητη για το περιβάλλον της Μεσογείου, όσο κι αν είναι για εμάς επιβλαβής. Η ωφελιμότητα μάλιστα που έχει είναι τόσο σημαντική, αφού αντιπροσωπεύει την κύρια πηγή θρεπτικών ουσιών για το φυτοπλαγκτόν, όπως και για άλλους υδρόβιους οργανισμούς. Όμως για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού καθίσταται ζημιογόνα για το περιβάλλον, καθώς η σκόνη της Σαχάρας μεταφέρει τον μύκητα Aspergillus sydowii και άλλους. Το Aspergillus που μεταφέρεται από τη σκόνη της Σαχάρας πέφτει στη θάλασσα της Καραϊβικής και μολύνει τους κοραλλιογενείς υφάλους με τη νόσο Sea Fan (ασπεργίλλωση). Έχει επίσης συνδεθεί με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης παιδικών κρίσεων άσθματος στην Καραϊβική αλλά και παγκοσμίως. Γενικότερα τα γεγονότα σκόνης έχουν συνδεθεί με τη μείωση της υγείας των κοραλλιογενών υφάλων σε όλη την Καραϊβική και τη Φλόριντα, κυρίως από τη δεκαετία του 1970 μέχρι και σήμερα.
Τώρα, πρόσφατες έρευνες της NASA, έδειξαν ότι η ψυκτική επίδραση της αφρικανικής σκόνης συμβάλλει στην πτώση των επιφανειακών θερμοκρασιών του Βόρειου Ατλαντικού, επηρεάζοντας ακόμα και την δραστηριότητα των τυφώνων, μετά από σύγκριση που έκαναν των ετών 2005 και 2006, όπου το 2006 είχαμε 5 τυφώνες έναντι 15 που είχαμε το 2005. Αυτό έκανε τους επιστήμονες να θεωρήσουν ως αιτία τη σκόνη από τη Σαχάρα, αφού υπήρχε μια σημαντικού βαθμού πτώση των επιφανειακών θερμοκρασιών στον Βόρειο Ατλαντικό το 2006 σε σχέση με το 2005. Άλλωστε, για να υπάρξει έντονη δραστηριότητα των τυφώνων, θα πρέπει να έχουμε θερμά νερά στην επιφάνεια των ωκεανών. Οι επιστήμονες λοιπόν θεωρούν ότι η εμφάνιση της αφρικανικής σκόνης θα είναι όλο και συχνότερη τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην Αφρική, καθιστώντας την πλέον αρκετά επιβαρυντική για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Πηγή πληροφοριών : https://en.wikipedia.org/wiki/Mineral_dust
Επιμέλεια άρθρου : Φραγκούλη Μαρία
