Σφοδρές αντιρρήσεις εκφράζουν οι ακτοπλόοι στο περιεχόμενο του Σχεδίου Κανονισμού Αρχών του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνών (ΣΑΣ), καθώς θέτει ανυπέρβλητα εμπόδια στην εκπρόθεσμη ετήσια δρομολόγηση νέων πλοίων στην ακτοπλοΐα και υπονομεύει τον υγιή ανταγωνισμό.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά ακτοπλοϊκοί παράγοντες, εάν το σχέδιο Κανονισμού που προωθεί το υπουργείο περάσει ως έχει, τότε μια εταιρεία που αγοράζει πλοίο τον Φεβρουάριο του 2021 θα είναι σίγουρη ότι θα δρομολογηθεί αυτό σε κάποια γραμμή τον Νοέμβριο του 2022 και εάν είναι ταχύπλοο τον Ιούνιο του 2023.
Η εκπρόθεσμη ετήσια δρομολόγηση πλοίου ήταν πάντα ένα σημείο τριβής μεταξύ των ακτοπλοϊκών εταιρειών, καθώς καμία εταιρεία δεν δεχόταν εύκολα σε γραμμή που έχει παρουσία η ίδια να έρθει κάποια ανταγωνίστρια δρομολογώντας πλοίο εκπρόθεσμα, αφού δηλαδή είχαν ήδη εγκριθεί τα δρομολόγια μήνες πριν. Έτσι, προκειμένου να βρεθεί μια μόνιμη θεσμική λύση στο πρόβλημα, το υπουργείο Ναυτιλίας στο πλαίσιο της κατάρτισης ενός νέου Κανονισμού Αρχών του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, του οργάνου δηλαδή που γνωμοδοτεί προς τον υπουργό για θέματα δρομολογήσεως πλοίων, κατέθεσε μια πρόταση αναφορικά με τις εκπρόθεσμες δρομολογήσεις που δεν βρίσκει σύμφωνο τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), που εκπροσωπεί τους ακτοπλόους.
Τι προβλέπεται
Η πρόταση αναφέρει: «Προκειμένου για εκπρόθεσμη δρομολόγηση πλοίου, εφόσον υπάρχουν αντιρρήσεις από πλοιοκτήτριες εταιρείες πλοίων ανεξαρτήτως τύπου και είδους, που δραστηριοποιούνται ήδη σε κάποια ή στο σύνολο των λιμένων του αιτούμενου δρομολογίου στις ζώνες αυτές, τότε τα δρομολόγια του πλοίου να μετατίθενται σε άλλη ζώνη εξυπηρέτησης (όπως αυτές καθορίζονται στο κεφάλαιο “Ορισμοί”), ή εντός της ίδιας ζώνης, σε ώρες που δεν υφίστανται αντιρρήσεις από τους υπόλοιπους δραστηριοποιούμενους στη ζώνη αυτή». Η διατύπωση αυτή όμως σε ακραίες περιπτώσεις «στέλνει» το πλοίο για διομολόγηση έπειτα από δύο χρόνια με έναν συνδυασμό διατάξεων του προτεινόμενου κανονισμού. Ενδεικτικά, οι ζώνες στις οποίες αναφέρεται το σχέδιο κανονισμού είναι τρεις και συγκεκριμένα: α) πρωινή από 06:00 έως 13:59, β) απογευματινή από 14:00 έως 21:59 και γ) βραδινή από 22:00 έως 05:59.
Συνεπώς, αν ένας πλοιοκτήτης έχει πλοία και στις τρεις ζώνες, και εκφράσει αντιρρήσεις για την εκπρόθεσμη δρομολόγηση του ανταγωνιστικού πλοίου, τότε το πλοίο αυτό θα περιμένει να δρομολογηθεί με το καθεστώς της εμπρόθεσμης δρομολόγησης, δηλαδή να καταθέσει αίτηση που θα εξεταστεί τον Ιανουάριο του επόμενου έτους, και θα εγκριθεί η δρομολόγησή του για τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, αν είναι συμβατικό πλοίο, ή την άνοιξη της επόμενης χρονιάς, αν είναι ταχύπλοο.
Οι προτάσεις
Αντίθετα, ο ΣΕΕΝ στην πρότασή του αναφορικά με τις εκπρόθεσμες ετήσιες δρομολογήσεις προτείνει τα αιτήματα να εγκρίνονται όπως αιτούνται εάν δεν υπάρχουν αντιρρήσεις από τις λιμενικές αρχές ή άλλους ενδιαφερόμενους. Επίσης εγκρίνονται εάν τα αιτήματα δεν συνεξετάζονται με τα δρομολόγια των ήδη δρομολογημένων πλοίων.
Εάν τα αιτήματα συνεξετάζονται θα ισχύουν τα ακόλουθα ούτως ώστε να εξυπηρετούνται οι συγκοινωνιακές ανάγκες:
1. Εάν τα αιτήματα συνεξετάζονται και αφορούν ζώνη αναχώρησης στην οποία είναι δρομολογημένο άλλο πλοίο, οι ώρες αναχώρησης να καθορίζονται με απόκλιση τουλάχιστον 60 λεπτών πριν ή μετά τη ζώνη, π.χ. στην πρωινή ζώνη 60 λεπτά πριν από τις 07:00 (δηλ. 06:00) ή 60 λεπτά μετά τις 08:30 (δηλ. 09:30), το ίδιο να εφαρμόζεται και στην απογευματινή ζώνη. Σημειώνεται ότι ο ΣΕΕΝ έχει χωρίσει την ημέρα σε δύο ζώνες εξυπηρέτησης για τα ακτοπλοϊκά πλοία, την πρωινή (07:00- 08:30) και την απογευματινή (15:00-18:30), άρα στην πράξη κάθε νέο πλοίο στην ακτοπλοΐα μπορεί να δρομολογηθεί εκπρόθεσμα άμεσα υπό την προϋπόθεση ότι θα αναχωρεί από το κύριο λιμάνι 60 λεπτά πριν από την έναρξη ή τη λήξη της ζώνης.
2. Τα αιτούμενα δρομολόγια μπορούν να εγκριθούν όπως αιτούνται εάν αφορούν ζώνη αναχώρησης στην οποία το αίτημα δεν συνεξετάζεται με τα ήδη δρομολογημένα πλοία στη ζώνη αυτή.
3. Εάν τα αιτήματα αφορούν ώρες αναχώρησης εκτός ζώνης, τα ωράρια των δρομολογίων να καθορίζονται με απόκλιση 90 λεπτά πριν / μετά τα ήδη δρομολογημένα πλοία (εάν το 90’ πριν συμπίπτει με την απαγορευμένη ζώνη θα ισχύει μόνο το 90’ μετά ή αντίστροφα).
4. Οι αρχές του ΣΑΣ εφαρμόζονται από το κύριο (ή πρώτο εάν δεν υπάρχει κύριο) λιμάνι αναχώρησης και στο τελευταίο της επιστροφής (πριν από τον τελικό προορισμό) και όχι στους ενδιάμεσους προορισμούς. Σε δρομολόγια ταχυπλόων με αυθημερόν επιστροφή οι αρχές εφαρμόζονται μόνο από το κύριο (ή πρώτο εάν δεν υπάρχει κύριο) λιμάνι.
Τα αιτήματα
Ένα δεύτερο σημείο έντονης τριβής ΣΕΕΝ και ΣΑΣ στον νέο κανονισμό είναι και το πότε τα αιτήματα δρομολόγησης πλοίων συνεξετάζονται. Το υπουργείο θεωρεί ότι τα αιτήματα συνεξετάζονται μεταξύ πλοίων του ιδίου τύπου, π.χ. μεταξύ ταχυπλόων ή μεταξύ συμβατικών. Ο ΣΕΕΝ θεωρεί ότι τα αιτήματα θα πρέπει να συνεξετάζονται όταν αφορούν πλοία ιδίου είδους π.χ. ΕΓ/ΟΓ ταχύπλοο με ΕΓ/ΟΓ συμβατικό. Στα ταχύπλοα όμως τα αιτήματα συνεξετάζονται ανεξάρτητα από το είδος κάθε πλοίου, π.χ. ΕΓ/ΟΓ με ΕΓ και ΕΓ/ΟΓ με ΕΓ/ΟΓ. Με την πρόταση του υπουργείου όμως μπορεί ένα ταχύπλοο να τροποποιεί τα δρομολόγιά του και να δρομολογείται τους καλοκαιρινούς μήνες σε μια γραμμή την ίδια ακριβώς ώρα με ένα συμβατικό πλοίο, το οποίο όμως εξυπηρετεί τη γραμμή αυτή όλο τον χρόνο. Με την πρόταση του ΣΕΕΝ το ταχύπλοο σε περίπτωση τροποποίησης δρομολογίου θα μπει στη γραμμή 60 λεπτά πριν ή μετά την αναχώρηση του υφιστάμενου πλοίου.
