Ο πατέρας μου ήταν ναυτικός, πράγμα που σημαίνει ότι περνούσε περισσότερο καιρό μακριά από το σπίτι από ό,τι κοντά μας, όταν ήμουν μικρή. Η ζωή στη θάλασσα πάντα με γοήτευε – η σκέψη και μόνο του πατέρα μου να ταξιδεύει από το ένα εξωτικό λιμάνι στο άλλο, κέντριζε τη φαντασία μου περισσότερο από οποιοδήποτε μυθιστόρημα. Όταν μεγάλωσα λίγο, συνειδητοποίησα ότι δεν πολεμούσε πειρατές ούτε ξέθαβε κρυμμένους θησαυρούς, αλλά είχε μια πραγματική δουλειά.
Κάτι ακόμη που άλλαξε ήταν τα τηλεγραφήματα του πατέρα μου, τα οποία μετατράπηκαν σε κλήσεις μέσω Skype, πράγμα που επέτρεπε σε εμένα και τη μαμά μου να είμαστε μαζί του στον Ινδικό Ωκεανό ή στη Δυτική Ακτή της Αυστραλίας. Βλέποντας πού έμενε όσο έλειπε, ξεκίνησα να καταλαβαίνω καλύτερα τις συναρπαστικές εμπειρίες, αλλά και τις δυσκολίες της δουλειάς του και αυτό με έφερε πιο κοντά με τον μπαμπά μου.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα πώς είναι η ζωή στη θάλασσα, οπότε αποφάσισα να χρησιμοποιήσω τις φωτογραφίες μου, για να το δείξω» – Cezar Gabriel Popescu, ναυτικός και φωτογράφος
Ο Ρουμάνος ναυτικός και φωτογράφος Cezar Gabriel Popescu προσπαθεί να παρουσιάσει αυτήν την πραγματικότητα σε ένα ευρύτερο κοινό, εκτός της οικογένειάς του. Στη σελίδα του στο Facebook, My Life at Sea, αναρτά φωτογραφίες και προσωπικές σκέψεις γύρω από την καθημερινή του ρουτίνα με τους συναδέλφους του πάνω σε ένα πετρελαιοφόρο. Με αυτόν τον τρόπο, ελπίζει να δείξει πώς είναι η ζωή πάνω στο πλοίο, ώστε ο κόσμος να πάρει μια γεύση του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι ναυτικοί τις σωματικές και συναισθηματικές προκλήσεις που έχει η δουλειά τους. Τηλεφώνησα στον Cezar όσο βρισκόταν κάπου στα ανοιχτά του Μεξικού, για να μιλήσουμε για το τι θέλει να πετύχει με τις φωτογραφίες του.
VICE: Γεια σου Cezar. Τελικά, είσαι ναυτικός, φωτογράφος ή και τα δύο;
Cezar Gabriel Popescu: Είμαι ναυτικός εδώ και 18 χρόνια και αυτήν τη στιγμή έχω τη θέση του επικεφαλής μηχανικού στο πλοίο μας. Παρ’ όλο, όμως, που ξεκίνησα να ασχολούμαι με τη φωτογραφία περίπου πριν από επτά χρόνια, θεωρώ τον εαυτό μου τόσο ναυτικό όσο και φωτογράφο. Ευτυχώς για εμένα, οι δυο μου αγάπες συνδυάζονται άψογα μεταξύ τους.
Τι σε παρακίνησε να δημιουργήσεις σελίδα στο Facebook;
Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με τη φωτογραφία, έβγαζα κυρίως φωτογραφίες στα μέρη που πήγαινα διακοπές – ανατολές, ηλιοβασιλέματα, τέτοια πράγματα. Ποτέ δεν είχα σκεφτεί να χρησιμοποιήσω ως κεντρικό θέμα τους συναδέλφους μου ή την καθημερινότητα στο πλοίο, καθώς δεν πίστευα ότι αυτό θα ενδιαφέρει κανέναν. Έπειτα, όμως, παρατήρησα ότι κάθε φορά που επέστρεφα σπίτι, οι φίλοι μου και η οικογένειά μου, μου έκαναν τις ίδιες ερωτήσεις – πώς αντιμετωπίζουμε τις καταιγίδες, αν βλέπουμε ποτέ δελφίνια και γενικά πώς περνάμε την ημέρα μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα πώς είναι η ζωή στη θάλασσα, οπότε αποφάσισα να χρησιμοποιήσω τις φωτογραφίες μου, για να το δείξω.
Αρέσει στους συναδέλφους σου να τους τραβάς φωτογραφίες;
Στην αρχή μερικοί ήταν λίγο ντροπαλοί, όμως τώρα οι περισσότεροι δείχνουν να απολαμβάνουν να είναι μέσα στις φωτογραφίες μου. Είμαι σίγουρος, βέβαια, ότι κάποιοι δεν νιώθουν και τόσο άνετα, όμως δεν μπορείς να τους ικανοποιήσεις όλους.
Πώς αποφασίζεις ποιες στιγμές της ημέρας σου αξίζουν να καταγραφούν;
Δεν σχεδιάζω τίποτα εκ των προτέρων, επειδή θέλω να προσπαθήσω να αποτυπώσω την καθημερινή ζωή μας όσο πιο φυσικά γίνεται. Είμαι μηχανικός, επομένως οι περισσότερες φωτογραφίες είναι λογικό να αντανακλούν την καθημερινότητα της ομάδας μου, όμως προσπαθώ να συλλαμβάνω με τον φακό μου όσο το δυνατόν περισσότερες πτυχές της ζωής στο πλοίο, γι’ αυτό και πηγαίνω σε διάφορα τμήματα του δεξαμενόπλοιου – από το κατάστρωμα μέχρι το μαγειρείο.
<«Όταν πέφτουμε σε καταιγίδα για μεγαλύτερο διάστημα από το αναμενόμενο, πρέπει να υπολογίζουμε το φαγητό και το νερό που καταναλώνουμε»
Πόσα λιμάνια έχεις πιάσει μέχρι τώρα;
Έχω χάσει το μέτρημα, όμως θα σου πω ότι τα μοναδικά μέρη που δεν έχω πάει είναι η Αυστραλία, η Ιαπωνία και η Δυτική Ακτή της Αμερικής, προς τον Ειρηνικό. Το πιο όμορφο μέρος του κόσμου από το οποίο έχω περάσει είναι ο Πορθμός του Μαγγελάνου, στη Νότια Αμερική. Δυστυχώς, τότε δεν είχα ξεκινήσει να ασχολούμαι με τη φωτογραφία και δεν έχω καταγράψει εικόνες από εκεί.
Υπάρχει κάποια δόση αλήθειας πίσω από το στερεότυπο που θέλει τους ναυτικούς να είναι ένα μάτσο αλκοολικοί μισογύνηδες;
Αυτά τα στερεότυπα μου φαίνονται πολύ αστεία. Όχι, δεν είμαστε όλοι άξεστοι μεθύστακες, ανίκανοι να νιώσουμε βαθιά συναισθήματα. Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν και τέτοιοι ναυτικοί, όμως η πλειοψηφία των ανθρώπων με τους οποίους έχω δουλέψει τα τελευταία 18 χρόνια είναι φυσιολογικότατοι άνθρωποι. Είναι αλήθεια ότι αυτή η δουλειά μπορεί να σε κάνει σκληρό, κατά μία έννοια – χρειάζεσαι αυτοπειθαρχία για να δουλέψεις σε ένα πλοίο και μερικές φορές είναι δύσκολο να αντιμετωπίσεις τα προσωπικά σου προβλήματα, όταν είσαι τόσο μακριά από τα αγαπημένα σου πρόσωπα. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε «κατεστραμμένοι».
Οι φωτογραφίες σου και οι σκέψεις που μοιράζεσαι με τον κόσμο συχνά πλάθουν μια ρομαντική εικόνα του πώς είναι να είσαι ναυτικός. Ποιες είναι, όμως, οι μεγαλύτερες προκλήσεις που συναντάς στη δουλειά σου;
Πράγματι, εξιδανικεύω λίγο τα πράγματα, όμως τι να πω; Λατρεύω την ποίηση. Αυτή η δουλειά έχει μεγάλες δυσκολίες, ειδικά όταν πέφτουμε σε καταιγίδα για μεγαλύτερο διάστημα από το αναμενόμενο και πρέπει να υπολογίζουμε το φαγητό και το νερό που καταναλώνουμε. Όμως, θα έλεγα ότι το πιο δύσκολο πράγμα από όλα είναι να είσαι για τόσο καιρό μακριά από την οικογένειά σου. Όταν κάποιος έχει πρόβλημα στην οικογένεια και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, επειδή είσαι τόσο μακριά, αισθάνεσαι απόλυτα ανίσχυρος. Αυτό είναι φρικτό.
Συναντάτε πολλές επικίνδυνες καταστάσεις; Σας έχουν στήσει, ας πούμε, ποτέ ενέδρα πειρατές;
Όχι, σπάνια διασχίζουμε περιοχές όπου ξέρουμε ότι συχνάζουν πειρατές. Είμαστε, όμως, πάντα προετοιμασμένοι να αμυνθούμε σε περίπτωση που συμβεί κάτι – τα περισσότερα πλοία έχουν ένοπλους φρουρούς πλέον και πάντα κάνουμε ασκήσεις έκτακτης ανάγκης. Έχω δει αρκετά ατυχήματα πάνω σε πλοία – κανένα όμως δεν ήταν θανατηφόρο, ευτυχώς. Μια φορά, έσπασε μια μάνικα και ψεκάστηκα στο πρόσωπο με κάποιου είδους χημικό. Τα μάτια μου ήταν πρησμένα για τρεις μέρες. Στην αρχή δεν έβλεπα τίποτα, όμως μετά από λίγο μπορούσα να διακρίνω σκιές και σιγά-σιγά επανήλθε τελικά η όρασή μου. Η σκέψη τού να τυφλωθείς μόνιμα είναι ό,τι πιο τρομακτικό.
Στο πλοίο εργάζονται άνθρωποι που προέρχονται από πολλές διαφορετικές κουλτούρες και έχουν διαφορετικές θρησκείες. Αυτό δυσκολεύει ποτέ τις μεταξύ σας σχέσεις;
Ειλικρινά, ποτέ δεν έχω βρεθεί σε κάποιο πλοίο που αυτό να ήταν πρόβλημα. Πάντα θα υπάρξουν εντάσεις, όμως ποτέ δεν έχουν να κάνουν με τη θρησκεία ή το πολιτισμικό υπόβαθρο κάποιου.
Τι κάνετε στο πλοίο όταν δεν δουλεύετε;
Μέχρι και πριν από μερικά χρόνια, μαζευόμασταν όλοι στην τραπεζαρία, βλέπαμε ταινίες, παίζαμε χαρτιά – γενικά αράζαμε παρέα. Τώρα, οι περισσότεροι συνάδελφοί μου περνούν τον ελεύθερο χρόνο στις καμπίνες τους, μπαίνουν στο Ίντερνετ και βλέπουν ταινίες στα laptop τους. Αν και είναι υπέροχο που μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με τις οικογένειές μας, η τεχνολογία μάς έχει απομονώσει στο πλοίο.
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες του Cezar στη θάλασσα:
