To 2020 ήταν η χρονιά κατά την οποία υλοποιήθηκε ο μεγαλύτερος μετασχηματισμός στη ναυτιλία και την αγορά πετρελαίου. Ωστόσο, οι νέοι περιβαλλοντολογικοί κανονισμοί του ΙΜΟ εφαρμόστηκαν με επιτυχία, με φόντο τις αλλαγές που επέφερε η πανδημία.
Οι πλοιοκτήτες και τα διυλιστήρια πετρελαίου αναμενόταν να αντιμετωπίσουν μεγάλες αναταράξεις λόγω των νέων κανόνων που τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου για να βοηθήσουν στη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας και να καταπολεμήσουν τις περιβαλλοντικές ανησυχίες, μειώνοντας την ποσότητα θείου στα καύσιμα πλοίων. Πράγματι, οι δύο βιομηχανίες βίωσαν μία άνευ προηγουμένου αναταραχή – αλλά η αιτία ήταν η πανδημία που έφερε τα πάνω κάτω στις οικονομίες και εξάλειψε τη ζήτηση πετρελαίου.
Γνωστός ως IMO 2020, ο κανονισμός ανάγκασε τις ναυτιλιακές να σταματήσουν να χρησιμοποιούν τα υψηλής περιεκτικότητας σε θείο, καύσιμα που χρησιμοποιούσαν επί δεκαετίες. Οι φόβοι για την προσφορά – και την αξιοπιστία – των εναλλακτικών, χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, καυσίμων αποδείχθηκαν σε μεγάλο βαθμό αβάσιμοι: η αλλαγή που επέφερε ο κανονισμός ήταν επιτυχής. Τα πλοία άλλαξαν, το καθαρό προϊόν ήταν διαθέσιμο και λειτούργησε, και η βιομηχανία εξάλειψε ένα σημαντικό μέρος των εκπομπών διοξειδίου του θείου.
«Οι φόβοι για τον ΙΜΟ δεν επιβεβαιώθηκαν», δήλωσε ο Mark Williams, αναλυτής πετρελαίου που καλύπτει τις αγορές ραφιναρισμένων καυσίμων στην Wood Mackenzie Ltd. «Ο Covid βοήθησε πολύ σε αυτό».
Είναι ακόμη πολύ νωρίς ακόμη για να για να ποσοστικοποιήσουμε πόσο ωφέλιμη ήταν η μετάβαση σε καύσιμα χαμηλότερης περιεκτικότητας σε θείο για την ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με τον James Corbett, καθηγητή στη Σχολή Θαλάσσιων Επιστημών και Πολιτικής του Πανεπιστημίου του Delaware.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι η μείωση περίπου 80% της περιεκτικότητας σε θείο των καυσίμων πλοίων που ισοδυναμεί με απότομη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου, από περίπου 15 εκατομμύρια τόνους ετησίως σε μόλις 3 εκατομμύρια, σύμφωνα με την FOBAS, μια εταιρεία δοκιμών καυσίμων που αποτελεί μέρος της Lloyd’s Register.
Πριν τεθεί σε ισχύ ο κανονισμός, η μείωση των εκπομπών αναμενόταν να αποτρέψει περίπου 137.000 πρόωρους θανάτους ενηλίκων ετησίως από καρκίνο του πνεύμονα και καρδιαγγειακές παθήσεις, σύμφωνα με ξεχωριστή μελέτη. Υποτίθεται ότι θα βοηθούσε στη διακοπή της όξινης βροχής, ωφελώντας τις καλλιέργειες, τα δάση και τα ψάρια, σύμφωνα με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ), που είναι υπεύθυνος για τον κανονισμό.
Χωρίς ελλείψεις
Πριν από το 2020 επικράτησε, μια μεγάλη ανησυχία στις αγορές πετρελαίου και ναυτιλίας ήταν κατά πόσο θα μειώνοντας οι προμήθειες ντίζελ, οδηγώντας τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα. Πίστευαν ότι τα διυλιστήρια θα παράγουν περισσότερα καύσιμα με τις προδιαγραφές του ΙΜΟ. Το κόστος των αεροπορικών καυσίμων – που σχετίζεται στενά με το ντίζελ – αναμενόταν επίσης να αυξηθεί.
Ο Covid-19 βοήθησε να μην επιβεβαιωθούν οι ανησυχίες. Η κατανάλωση αεροπορικών καυσίμων κατέρρευσε και δημιουργήθηκε τεράστιο πλεόνασμα αφού χιλιάδες αεροπλάνα σε όλο τον κόσμο παρέμειναν ακινητοποιημένα. Τα διυλιστήρια από την πλευρά τους προχώρησαν σε λιγότερη παραγωγή και προσπάθησαν αντ ‘αυτού να μετατοπίσουν την παραγωγή προς το ντίζελ, το οποίο επλήγη σκληρά από την πανδημία.
Επίσης, εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι, ακόμη και χωρίς το Covid-19, το IMO 2020 ενδέχεται να μην είχε αντίκτυπο στις αγορές ντίζελ και αεροπορικών καυσίμων, όπως περίμεναν ορισμένοι παρατηρητές.
Πριν από την ημερομηνία έναρξης του κανονισμού -την 1η Ιανουαρίου- , θεωρήθηκε ότι πολλές ναυτιλιακές θα προτιμούσαν αρχικά ένα άλλο προϊόν απόσταξης που ονομάζεται θαλάσσιο ντίζελ.
«Το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς το έκανε λάθος», δήλωσε η Sandra Octavia, αναλύτρια προϊόντων πετρελαίου στην Energy Aspects Ltd.
Επίσης οι φόβοι ότι αρκετοί πλοιοκτήτες θα χρησιμοποιούσαν το παλιό προϊόν με το αυξημένο θείο επειδή ήταν φθηνότερο, αποδείχθηκαν επίσης λανθασμένοι. Σχεδόν όλα τα καύσιμα θείου 0,5% που είχαν ελεχθεί από την FOBAS κατά τη διάρκεια Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου συμμορφώθηκαν, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας.
Το παλιό, ρυπογόνο προϊόν, γνωστό ως HSFO, μειώθηκε από το 81% της αγοράς καυσίμων πλοίων σε 14%, σύμφωνα με στέλεχος εταιρείας πετρελαίου. Από αυτό το 14%, η πλειονότητα ήταν σε πλοία που είχαν εξοπλιστεί με scrubbers, πράγμα που σημαίνει ότι εξακολουθούν να συμμορφώνονται με τον κανονισμό.
Ακόμα και όταν τελικά o Covid-19 τεθεί υπό έλεγχο, φαίνεται απίθανο το IMO 2020 να δημιουργήσει πρόβλημα στην αγορά πετρελαίου, διαψεύδοντας όσους περίμεναν ότι αυτό θα συνέβαινε φέτος.
«IMO 2020: αυτό το πλοίο πλέει στο ηλιοβασίλεμα», δήλωσε ο Steve Sawyer της Facts Global Energy.
